'Wraak, burgers, wraak!' Het pachtersoproer van 1748
Amsterdam beleefde in 1748 een 'hete' zomer. Door de Oostenrijkse successie-oorlog kwijnde de handel en stegen de prijzen en de belastingen. Toen de belastingdruk te hoog werd, kwam het volk in opstand. 'In naam van Oranje' ging de inboedel van de particuliere belastinginners de gracht in. Maar de verwachte steun van stadhouder Willem N bleek een illusie.
Met tegenzin was de Republiek betrokken geraakt bij de oorlog om de Oostenrijkse troon, die in 1740 (na de dood van Karel VI) was ontbrand. Om de militaire inzet te kunnen betalen werden de belastingen hoger en hoger.
Een nieuwe belastingvorm deed de vlam in pan slaan
De inning van imposten en accijnzen was verpacht aan privé-personen, die daarom nou niet direct geliefd waren. Een nieuwe belastingvorm, ingesteld in 1747, deed de vlam in pan slaan. Dat jaar hadden de Fransen Zeeuws-Vlaanderen (toen Staats-Vlaanderen geheten) bezet.
In alle paniek zag de Friese stadhouder prins Willem Karel Hendrik Friso kans de belangrijkste machthebber van alle gewesten te worden. De regenten zwichtten voor de massaal geuite eis om deze Oranjetelg uit roepen tot stadhouder van de hele Republiek.
Delen: