Over Sweelincks karakter en persoonlijke leven is weinig bekend. Zijn vriend Willem Baudartius omschreef hem als een typische muzikant, die men ‘niet lichtelick aen het singen of spelen can brenghen, maer alsmense daer aan gebracht heeft, so cunnen sy qualick ophouden.’ Deze eigenschap kwam hem goed van pas in zijn functie als stadsorganist: de inloopconcerten die hij gaf duurden soms wel drie of vier uur.

In de Oude Kerk vestigde Sweelinck zijn reputatie als virtuoos toetsenist en muziekvernieuwer. Rijke Amsterdammers namen hun (buitenlandse) gasten maar al te graag mee naar een inloopconcert. De stadsorganist verwierf zo bekendheid tot ver over de grenzen van de Republiek en kreeg de bijnaam ‘Orpheus aen de Aemstel’. Van heinde en verre kwamen jonge mannen naar Amsterdam om les te krijgen van de grote meester. Sweelinck beïnvloedde zo een hele nieuwe generatie muzikanten, waaronder Johann Sebastian Bach.

2021 is het vierhonderdste sterfjaar van deze Orpheus aan de Amstel. Dat wordt komende week (16 - 24 oktober) gevierd met het Sweelinck Festival.

In Stadsarchief Amsterdam kunt u tot en met 9 januari 2022 een kleine maar fijne muzikale tentoonstelling bezoeken in de Schatkamer. Gratis toegang.

Beeld: Jan Pieterszoon Sweelinck, 1624. Stadsarchief Amsterdam/Jan Harmensz. Muller.