In dit nummer
Friendly fire door geallieerden kost ruim 200 levens
Door David Barnouw
Wie door de Van der Pekbuurt en de Vogelbuurt in Noord loopt, 'struikelt' over kleurrijke putdeksels van Hester Oerlemans. Ze herinneren aan de drie bombardementen van de geallieerden, het friendly fire op Noord. Doel was om de Fokkerfabriek aan de Papaverweg te raken, waar vliegtuigen werden geassembleerd voor de Luftwaffe. Maar de bommenwerpers raakten vooral de volksbuurten, met 189 dode Noorderlingen tot gevolg – hun namen staan in de randen van de putdeksels. In ons meinummer schrijft David Barnouw over de ravage die de bombardementen aanrichtte.
Verzetsvrouw Frieda Belinfante en de aanslag op het Bevolkingsregister
Door Janna Toepoel
Wanneer de Duitsers in 1940 Nederland invallen, maakt Frieda Belinfante zich geen illusies over wat de Nederlandse joden te wachten staat. Als musicus verkeert ze in een klein Amsterdams wereldje van kunstenaars en artiesten. ’s Avonds is ze vaak te vinden in kunstenaarssociëteit de Kring, op het Leidseplein, waar ze gelijkgestemden ontmoet: mensen die actie willen ondernemen tegen de bezetter. Daar ontstaat het idee om een aanslag te beramen op het Bevolkingsregister – Frieda’s rol hierin is doorslaggevend.
Lees verder
Herinneringen aan oorlogsjaar 1943
We vroegen om herinneringen aan het bezettingsjaar 1943 en kregen veel verhalen binnen. Lezers maakten als kind bombardementen mee, moesten onderduiken of waren getuige van razzia's op Joodse Amsterdammers. Tegelijkertijd werd er ook Sinterklaas gevierd, moest er eindexamen worden afgelegd en was er zelfs ruimte voor een vakantietripje naar Hilversum. Een selectie van deze herinneringen staat al in ons meinummer. Op onze website publiceren we nu de uitgebreide versie, met meer en langere verhalen. Dit artikel is gratis te lezen, ter ere van Herdenkingsdag.
Lees verder
Scheidsrechter, textielhandelaar én verzetsman Leo Horn
Door Peter de Brock
Op 3 mei 1942 worden Joden verplicht een gele Davidster te dragen. De 25-jarige Leo Horn verdomt het. Onder verschillende schuilnamen voegt hij zich bij het verzet en is betrokken bij een gewapende overval op een Duits munitietransport. Al vóór de oorlog floot hij voetbalwedstrijden, maar in de jaren na de bevrijding groeit hij uit tot wereldberoemde scheidsrechter. In ons meinummer schrijft Peter de Brock over de vele kanten van markante Amsterdammer Leo Horn, die zei waar het op stond – maar daarmee ook in de problemen kwam.
Hoe stedelijke uurwerken het leven in middeleeuws Amsterdam bepaalden
Door Gabri van Tussenbroek
In de middeleeuwen was er maar één manier om te weten hoe laat het precies was: de stedelijke uurwerken op de klokkentorens. Niet alleen konden Amsterdammers op de wijzerplaten de tijd aflezen, maar ook konden zij aan de klokken horen wanneer het bijvoorbeeld tijd om op te staan was, of dat de stadspoorten sloten. Er waren rond 1500 vier stadsuurwerken, afgestemd op de zonnewijzer van de Nieuwe Kerk. Hoe de klokkensteller alle uurwerken allemaal gelijk wist af te stemmen, is te lezen in het artikel van Gabri van Tussenbroek in het meinummer van Ons Amsterdam.
Lees verder
Het deftige fotoatelier van Albert Greiner aan de Nieuwendijk
Door Ton de Zwart
In zijn fraaie pand op de Nieuwendijk 89 ontving fotograaf Albert Greiner de beau monde van 19de-eeuws Amsterdam. Het moet een levendige bedoening zijn geweest met veel werknemers in de winkel, de fotoateliers, de donkere kamer, de retoucheerkamer, de drukkerij en de werkplaatsen. De meeste klanten kwamen voor een portretfoto voor hun carte de visite, het kartonnen visitekaartje dat kon worden uitgedeeld aan bekenden. Hoe Greiner zijn fotoatelier tot een succes maakte, is te lezen in het artikel van Ton de Zwart, dat in ons meinummer zal verschijnen.
Lees verder
Hoe Dirkje steeds weer in het Spinhuis kwam
Door Jelle van Lottum en Lodewijk Petram
Door scheepvaart en oorlog was in vroegmodern Amsterdam – nog veel meer dan nu – een overschot aan vrouwen. Dat maakte alleenstaande vrouwen zonder sociaal vangnet kwetsbaar. Om de eindjes aan elkaar te knopen, kwamen veel vrouwen op het criminele pad. Zo ook Dirkje Andries, over wie Jelle van Lottum en Lodewijk Petram schrijven in ons aprilnummer. Maar liefst de helft van haar korte leven leidde ze in het Spinhuis, de vrouwengevangenis. Hoe ze daar steeds weer terecht kwam, leest u in het meinummer van Ons Amsterdam.
Heel Amsterdam juichte toen Churchill de stad bezocht
Door Maarten Hell en Marius van Melle
Op woensdag 8 mei 1946, precies een jaar nadat geallieerde troepen het bevrijde Amsterdam waren ingetrokken, arriveer- de de Britse oorlogsleider en oud-premier sir Winston Churchill in de stad om er zes dagen lang te gast te zijn in het paleis op de Dam. Een flinke menigte belangstellenden trok de straat op om een glimp van hem op te vangen. De dag eindigde met een rijkelijk gedecoreerde lunch in het Diaconiehuis. Maarten Hell en Marius van Melle schreven over het bijzondere bezoek in het meinummer van Ons Amsterdam.
De vaste route van Paulien Cornelisse
Door Karin van Munster
In ons meinummer volgen we de vaste route van Paulien Cornelisse. We starten voor haar geboortehuis aan de Herengracht bij de Negen Straatjes – in de jaren 1980 een rommelige buurt met leegstand, krakerscultuur, maar ook met gezellige buurtwinkels. ‘Als de kelder was ondergelopen mochten we ontbijten met laarzen aan’. Daarvandaan lopen we naar Oud-Zuid, langs de IJzerhandel Zuid aan de Ceintuurbaan en het Zuiderbad. En langs Crea, waar Paulien eindeloos veel tijd doorbracht, en De Kleine Komedie en Theater Carré, waar ze heeft opgetreden.
Lees verder