Maartnummer 2023

In dit nummer

De Nederlandse Vrouwenclub bestaat 100 jaar 

Door Els Kloek en Marloes Huiskamp 

‘Een paradijsje voor de moderne vrouw’, zo noemde de Telegraaf de Nederlandse Vrouwenclub, die in 1923 aan de Keizersgracht opende. Het was een etablissement speciaal voor vrouwen: een hotel-restaurant met zalen om te converseren, vergaderen en lezen, en ook te whisten. Van meet af aan was de club bedoeld om vrouwen onderling met elkaar in contact te brengen. De club viert dit jaar zijn eeuwfeest: een mooi moment om terug te blikken in ons maartnummer.
Lees verder

Het fotopersbureau van Louise Huhne 

Door Durkje van der Wal 

Ze was de eerste vrouw die een fotopersbureau oprichtte, toch is haar naam niet echt bekend: Louise Huhne (1913- 1989) bleef liever op de achtergrond. Hartelijk en bescheiden, toch zaten de redactieleden te bibberen als ze de redactie binnenliep. UNO Press vertegenwoordigde Nederlandse fotografen en buitenlandse bladen als Paris Match en Marie Claire. In 1974 werd Huhne benoemd tot directeur van de Stichting World Press Photo Holland, een van de meest prestigieuze fotowedstrijden.
Lees verder

Een historische vrouwenverkleedpartij in het Stedelijk Museum in 1931 

Door Susanne Neugebauer en Tessel Dekker 

Het was the talk of the town: de revue van historische vrouwen die in het Stedelijk Museum werd georganiseerd in 1931. Verkleed als onder meer Jeanne d’Arc, Kenau en Sarah Bernhardt betraden Amsterdamse vrouwen één voor één het podium. De wervelende avond bracht niet alleen geld in het laadje van de Wereldbond voor Vrouwenbelangen en Gelijk Staatsburgerschap. De organisatie liet ook zien dat vrouwen een plek in de geschiedenis verdienen. 

De vaste route van Vera Bergkamp 

Door Koen Kleijn 

Dé plek van haar jeugd was het Jacob Obrechtpleintje, waar ze eindeloze middagen heeft gespeeld. Vera Bergkamp groeide op in Oud-Zuid als kind van een Nederlandse moeder en een vader uit Marokko. Haar vaste route brengt ons naar de OBA aan het Roelof Hartplein, waar ze zoveel mogelijk boeken leende, en Restaurant (toen Slagerij) Bark. De grote anti-kruisrakettendemonstratie van november 1981 maakte veel indruk op de 10-jarige Vera. 'Ik denk dat die echt wat met mij gedaan heeft.’

De gruwelijke plannen van Piet Blom voor de Rozengracht 

Door Manon Fonteijn 

De Rozengracht zou er héél anders uit hebben gezien als het aan Piet Blom had gelegen. De architect die de beroemde Kasbahwoningen in Hengelo had ontworpen had eenzelfde soort plan voor het vrijgekomen stuk aan de Rozengracht, ter hoogte van de Rozenstraat. Geheel in de tijdsgeest van de jaren zeventig hechtte Blom weinig waarde aan de oude bebouwing van het centrum. In ons maartnummer: hoe het modernistische Plan Rozengracht van de tekentafel in de la belandde. 

Abraham Titsingh en de corruptie in het chirurgijnsgilde 

Door Koen Kleijn

Achter de gemoedelijke schilderijen van het chirurgijnsgilde ging een wereld van corruptie en onderlinge strijd schuil. De overlieden trakteerden zichzelf bijvoorbeeld op rijtuigen ten koste van het weduwenfonds. Abraham Titsingh, net als zijn vader chirurgijn, probeerde in de 18de eeuw het tij te keren. Beunhazen, aderlaters en barbiers gooide hij uit het gilde. Maar in zijn tomeloze ijver kreeg Titsingh het al snel met zijn gildebroeders aan de stok.
Lees verder

Uitslaande brand op het Prinseneiland in 1949 

Door Maarten Hell en Marius van Melle 

Met groot materieel trok de brandweer op een zaterdagmorgen in maart 1949 naar het Prinseneiland. Er was brand uitgebroken in een van de 17de-eeuwse pakhuizen bij de Galgenstraat, tegenover de Nieuwe Teertuinen. Het vuur sloeg over naar de drie identieke pakhuizen ernaast. Zou het vierling-pakhuis ‘Vrede’ geheel verloren gaan? Meer over de grote brand op het Prinseneiland in ons maartnummer.  

Reclamebedrijf Remaco plakte ook voor de bezetter 

Door Peter Muller 

In spoorwegrijtuigen, tegen schuttingen en op blinde muren: aanplakbiljetten duiken vanaf de eeuwwisseling steeds vaker op. Remaco verzorgde dit soort propaganda, bijvoorbeeld voor de gloeilampen van Philips en ‘versch gekarnd[e]’ Blue Band. Onder Abraham de la Mar groeit het Amsterdamse bedrijf uit tot het grootste reclame-imperium van Nederland. Tijdens de oorlogsdreiging en de uiteindelijke bezetting plakt Remaco ook voor de NSB en de Duitse bezetter.
Lees verder

Jacob Carpi, joodse kunstschilder in de 18de eeuw 

Door Mark Ponte

Geen enkel werk van hem is overgeleverd. Wel weten we hoe deze Portugees-Joodse kunstschilder er uit heeft moeten zien. Jacob Carpi is twee keer vastgelegd door de beroemde grisailleschilder Jacob de Wit: één keer fier en face als jongeman, later als 70-jarige steunend op zijn dienstmeid. Door de bewaarde akten in het Stadsarchief kunnen we het leven van deze bijzondere Amsterdammer reconstrueren. 

En verder:

  • Stadsnieuws
  • Column van Felix Rottenberg
  • 50 & 25 jaar geleden
  • Column van Guus Luijters
  • Verschenen
  • Komt dat zien
  • Fijn dat u meeleest