Gedeelde kennis is macht
In 1894 richtte de gemeente Amsterdam een eigen statistisch bureau op. Aan het 110-jarig jubileum van de Dienst Onderzoek en Statistiek (O+S) is dit speciale katern van zestien pagina’s gewijd. Van buurten tot beroepen, van parkeermeters tot homohuwelijken, van voetballers tot verkeersongelukken: álles is in de loop der jaren in kaart gebracht. Dit katern laat zien hoe dode cijfers een zeer levendig beeld van de stad kunnen schetsen.
Kennis is macht. Volgens velen is kennis zelfs de motor die al eeuwenlang het succes van de Amsterdamse economie bepaalt. In ieder geval was een van de eerste multinationals met een hoofdvestiging in Amsterdam, de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), zeer alert op het verwerven van kennis. Menige verre streek heeft er zijn naam en eerste beschrijving aan overgehouden. De VOC ging heel methodisch te werk. Elk schip had een protocol aan boord aan de hand waarvan nieuwe gewesten in kaart moesten worden gebracht. Zo werd alle relevante informatie over ligging, bereikbaarheid, weersgesteldheid en bevolking vastgelegd. En zorgvuldig geheimgehouden. Kennis was letterlijk macht.
Kennis is onmisbaar. Zeker ook kennis van de eigen stad. Dat was dan ook de aanleiding voor de gemeente Amsterdam om 110 jaar geleden te beginnen met het in kaart brengen van de Amsterdamse situatie. Het Bureau van Statistiek werd opgericht. De omstandigheden waren ernaar. Slechte arbeidsomstandigheden, belabberde huisvesting, ondermaatse hygiëne – iedereen weet dat het leven in de stad destijds geen onverdeeld genoegen was. Maar er is ook een andere kant van de medaille: de oplossingen voor deze maatschappelijke vraagstukken zijn in belangrijke mate in de stad gevonden. De stad is en blijft het centrum van maatschappelijke innovatie. Ook voor hedendaagse vraagstukken.
In essentie is er weinig verschil tussen de chroniqueurs van de VOC en O+S. Breng in kaart wat de moeite waard is om te weten en doe er je voordeel mee. Toch is er één belangrijk verschil: O+S maakt informatie zo snel mogelijk openbaar, zodat de hele stad ervan kan profiteren. Gedeelde kennis is macht, luidt ons motto. Dit katern biedt een selectie uit de lange historie van O+S. Ik wens u veel leesplezier.
Drs Joke van Antwerpen
Directeur O+S
Oktober 2004
Delen: