Bouwen & Slopen: Bierbrouwerij & azijnfabriek
In 1886 opende de Deli Brouwerij – bekend van zijn extra stout – een geheel nieuw complex aan de oostzijde van de Amstel, met toegangspoort en kantoor op Weesperzijde 112 en een langgerekt hoofdgebouw ongeveer waar nu de Marcusstraat loopt.
De locatie aan de Amstel garandeerde zowel de aanvoer van water (uit de Vecht) als het transport van bier naar de verkopers. De brouwer prees zijn bier eind 19de eeuw aan omdat het gezond zou zijn en als we de reclametekenaar van de firma mogen geloven, dronk ook koning Willem III Deli-bier. Een koninklijke, onaantastbare status was voor de brouwerij echter niet weggelegd: na 32 jaar vertrok Deli. In januari 1918 werden de flessen en fusten van de brouwerij alsmede de gebouwen en het terrein per opbod verkocht.
De meeste gebouwen werden afgebroken, maar niet alle en sommige slechts gedeeltelijk. In de Marcusstraat kwam in de jaren twintig in een nieuw gebouw – op nummer 12, waar later een stuk werd aangebouwd (14) – de Vakschool voor Industrie-Naaisters, later de Nijverheidsschool voor Meisjes. In dezelfde periode werden er op de Weesperzijde woningen gebouwd. Via een onderdoorgang bleef het binnenterrein bereikbaar.
Zo ook het Nieuwe Mannen-Internaat ofwel Hulp aan Onbehuisden, dat eind jaren twintig in een oud gebouw van de brouwerij werd gevestigd. Op het binnenterrein vond eind jaren twintig ook Luycks een geschikt onderkomen. Jan Adriaan Luycks handelde in sauzen, tafelzuren en kruiden, met name azijn en mosterd. De fabriek verhuisde in 1953 naar Diemen. Het terrein was in die kwart eeuw volgebouwd, tot aan de Wibautstraat. Na het vertrek van Luycks werd er wederom het een en ander gesloopt en in de overgebleven gebouwen kwamen kleinere bedrijven, zoals Drijfriemenfabriek Gräper, Electro-Nautic en Argus Camera’s.
Alle panden, behalve de school, het pand van Hulp voor Onbehuisden en het voormalige brouwershuis worden nu afgebroken. In het brouwershuis komen negen ateliers en in de school een broedplaats voor kunstenaars met een Spaans tapasrestaurant, tangosalon en een kinderdagverblijf. Op het binnenterrein komen eengezinswoningen met tuin en aan de Wibautstraat-zijde een parkeergarage met twee lagen plus woningen en bedrijfsruimten.
Tekst: Eric Slot
Beeld: Jan Kotting/Stadsarchief
Januari 2004
Delen: