29 oktober 1947. Proces tegen meestervervalser Han van Meegeren

De belangstelling voor de rechtszaak is enorm. Er zijn maar liefst vijf perstafels nodig om alle aanwezige verslaggevers een plekje te geven, en de publieke tribune zit stampvol. Sommige mensen hebben zelfs toneelkijkers meegenomen. Daarmee kunnen ze de vervalste schilderijen, die voor de gelegenheid zijn opgehangen aan de muur van de zittingszaal, bekijken. 

Gedurende het proces gedraagt Van Meegeren zich als een modelverdachte. Hij poseert gewillig voor de persfotografen, geeft zijn bedrog grif toe en bedankt de rechter beleefd voor diens tijd. Geïnteresseerd luistert hij naar de verhandeling van de aanwezige kunsthistoricus, die uitlegt waaraan men kan zien dat de schilderijen vals zijn.  Wanneer de officier van justitie na afloop van die toespraak aan Van Meegeren vraagt of hij vragen heeft, antwoordt die: ‘Neen. Maar ik wil wel even opmerken, dat ik het onderzoek fenomenaal knap heb gevonden. Het lijkt me knapper om zoiets te doen dan het schilderen van een Rembrandt.’

De overweldigende aandacht voor de rechtszaak heeft alles te maken met het beeld dat de media van Van Meegeren schetst. De meestervervalser is populair, omdat hij in 1942 voor 1,6 miljoen gulden een vervalste Vermeer aan nazikopstuk Hermann Göring verkocht.  In aanloop naar zijn rechtszaak beweert Van Meegeren dat hij hiermee een verzetsdaad wilde plegen, maar in werkelijkheid handelde hij waarschijnlijk puur vanuit financiële motieven. De kunstschilder was een bewonderaar van het nationaal-socialisme en stuurde zelfs een schilderij naar Hitler, vergezeld van een waarderend briefje.

Lees hier het uitgebreide verhaal over Han van Meegeren, en het malafide ‘koninkrijk’ dat hij opbouwde in Amsterdam

Beeld: Han van Meegeren in de rechtszaal. Stadsarchief Amsterdam